Hisse Senedi Yatırımı Nasıl Yapılmalı?

Önceki yazımı okuduğumda, akademik hayatın içinde kısa süre de olsa yer aldığım için, uzun cümleler kurduğumu; ayrıca sayısal verileri ve görselleri kullanmadığımı fark ettim.  

Yatırım tercihlerini sıralarken, hisse senedi yatırımının uzun vadede diğer seçeneklerden daha karlı olduğunu açıkladığımı, fakat bu tezimi sayısal veriler ile desteklemediğimi gördüm. Bu sebeple konuya bu noktadan giriş yapmaya karar verdim.

BIST 100 2009-2019

Grafikte BIST 100 endeksinin 01.01.2009-01.01.2019 tarihleri arasındaki hareketinin görebilirsiniz. Endeks puan bazında 27147 puandan 113944 puana yükselerek %335 artış kaydetmiştir.

BIST 30 2009-2019

Yukarıdaki grafikte de BIST 30 endeksinin 01.01.2009-01.01-2019 tarihleri arasındaki hareketini gösterdim.  Endeks puan bazında 35385 puandan 113944 puana yükselerek %322 artmış. Görülen o ki hisse senedi piyasamız, genele yayılmış bir biçimde, inişler çıkışlar yaşasa da hatırı sayılır bir kazanç sağlamış. 

"İstatistikler mini etek gibidir, çok şeyi gösterir ama esas gerekeni göstermez" Bahsi geçen endekslerin %330 civarı artmış ama fiyatların genel düzeyindeki artış (enflasyon) 10 senede ne olmuş?

Tüketici Fiyat Endeksi Verileri

TUİK enflasyon verileri üzerinden hazırlanan tablodan 2009-2019 yılları arası ortalama tüketici fiyat artışının  %245 olduğunu görüyoruz. Sonuç olarak, borsaya uzun vadede baktığımızda(10 yıl), belli başlı hisse senetlerini tercih etmemiş olarak sadece ortalama endeksleri baz alsak bile reel getiri (%85) elde etmiş durumdayız. Peki bu endekslerin içinde bize uzun vadede kazandırmış ve gelecekte de kazandıracak, kar payı dağıtmasıyla kendini diğer hisse senetlerinden ayıran örnekler yok mu? Elbette var ve ben de bu şirketlere yatırım yapma hedefindeyim.

Bu şirketleri nasıl bulacağız tüyo almadan??? Size akılcı ve analitik bir yol göstereyim.

BIST 30 Şirketlerini ele alalım. (BIST 30, Borsa İstanbul'da yer alan piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek olan 30 hissenin seçilmesiyle oluşan endeksin adıdır.) Şirketleri tek tek yazalım, el ve göz alışkanlığı olsun, yazarak çalışmış olalım.😊

1- AKBANK

2- ARÇELİK

3- ASELSAN

4- BİM MAĞAZALAR

5- DOĞAN HOLDİNG

6- EMLAK KONUT GMYO

7- ENERJİSA ENERJİ

8- EREĞLİ DEMİR ÇELİK

9- FORD OTOSAN

10- GARANTİ BANKASI

11- T. HALK BANKASI

12- İŞ BANKASI (C)

13- KOÇ HOLDİNG

14- KOZA MADENCİLİK

15- KOZA ALTIN

16- KARDEMİR(D)

17- PETKİM

18- PEGASUS

19- SABANCI HOLDİNG

20- ŞİŞE CAM

21- SONA SANAYİİ

22- TAV HAVALİMANLARI

23- TURKCELL

24- TURK HAVA YOLLARI

25- TEKFEN HOLDING

26- TOFAŞ OTO FABRİKALARI

27- TURK TELEKOM

28- TÜPRAŞ

29- VAKIFLAR BANKASI

30- YAPI VER KREDİ BANKASI

Uzun vadeli yatırım amacımızı hatırlayalım, temettü geliri elde etmek. Peki kar payı dağıtımı yapan, hem de Borsa İstanbul'da işlem hacmi ve piyasa değeri yüksek olan şirketleri nasıl bulabiliriz. Sağ olsunlar onun da listesini yapmışlar. BIST TEMETTÜ 25. Şirketleri tek tek yazalım bakalım üst listeden tanıdık isimlerle karşılaşacak mıyız?

1- AKBANK

2-AKÇANSA ÇİMENTO

3- AKSA AKRİLİK KİMYA

4- AKİŞ GMYO

5- ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK

6- ARÇELİK

7- AYGAZ

8- ÇİMSA ÇİMENTO

9- ECZACIBAŞI İLAÇ

10- EGE ENDÜSTRİ

11-EREĞLİ DEMİR ÇELİK

12- FORD OTOSAN

13- GARANTİ BANKASI

14- İŞ BANKASI (C)

15- İSKENDERUN DEMİR ÇELİK

16- İŞ GMYO

17- PETKİM

18- SABANCI HOLDİNG

19- SARKUSYAN ELEKTROLİKİT

20- TAV HAVALİMANLARI

21- TOFAŞ OTO FABRİKALARI

22- T.S.K.B.

23- TÜRK TRAKTÖR

24- TÜPRAŞ

25- YENİ GİMAT GMYO

Evet bazı ortak noktalar var görüldüğü üzere. Son listemizde de bunlara yer verelim.

1-AKBANK

2-ARÇELİK

3-EREĞLİ DEMİR ÇELİK

4- FORD OTOSAN

5- GARANTİ BANKASI

6- İŞ BANKASI

7-PETKİM

8- SABANCI HOLDİNG

9- TAV HAVALİMANLARI

10- TOFAŞ OTO FABRİKALARI

11- TÜPRAŞ

BIST 30 ve BIST TEMETTÜ 25 endekslerindeki ortak hisseleri elde ettik. 3 banka, 2 petrokimya, 2 otomotiv, 1 demir çelik , 1 beya eşya üreticisi, 1 havalimanı işletmesi, 1 holding toplam 11 hisse.

Benim kullandığım bu metodun sonucu her sene değişkenlik gösterecektir, çünkü endekslere giren ve çıkan şirketler olacaktır mutlaka. Ama genel bir fikir elde etmişsinizdir umarım.

Hedefim bu kalibredeki hisselere uzun vadeli yatırım yaparak hem şirketlerin büyümesinden , doğal olarak hisse fiyatının artmasından faydalanmak, hem de yıllık temettü geliri elde etmek. Temettü gelirini hedeflediğim yatırım miktarına ulaşana dek tekrar hisse senetlerine yatırmayı ve portföyümü büyütmeyi amaçlıyorum.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, esen kalın uzun vadeli hisseciler...

"Neden Hisse Senedi?"

Ünlü komedyen Cem Yılmaz’a zamanında sormuşlar ya “Neden mizah?” diye, bu yazımında başlığını da biraz mizahi şekilde “Neden Hisse Senedi?” yapmaya karar verdim, ülkemizdeki yatırım tercihlerindeki kısırlığa ve tasarruf alışkanlığımızdaki eksikliğe dem vurmak adına…

İlk yazımda belirlediğim hedefler adına uzun vadeli yatırım yapma irademi oluşturduğumdan bahsetmiştim. Bu kez uzun vadeli yatırımın vazgeçilmesi olarak gördüğüm hisse senedi yatırım tercihimin arkasında yatan sebepleri sıralamak istiyorum.

Ülkemizde yatırım tercihlerinde gayrimenkul yatırımlarının, “Başımızı sokacak dört duvar bir yuvamız olsun” düsturundan uzaklaşmış olması, sermaye birikiminin finansal piyasalardan çekilerek, bankacılık piyasamızın kendi klasmanımızdaki(BRICS Ülkeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) ülkelerden daha sığ ve dış şoklara açık hale getirmiştir.

Derinliği olmayan finansal piyasalar ve sermaye birikimi düşük bankacılık sistemi, ülkemizin gelişimi için gerekli olan uzun vadeli yatırımları kredi yoluyla desteklemekten uzak kalmakta, sürekli dış kaynak ihtiyacı doğurmaktadır. Bankalarımızca verilen kredilerin büyük bir kısmını, işletme sermayesi eksiği çeken KOBİ’lerimizin kullandığı rotatif ticari krediler, bireylerin tüketimini kolaylaştıran ihtiyaç ve konut kredileri oluşturmaktadır.( https://www.bddk.org.tr/BultenHaftalik)

Ayrıca, 1994 ve 2001 yıllarında ülkemizi etkileyen dış kaynaklı döviz şokları, ekonomik “tatsızlıklara” sebep olmuş, halkımızın dövize olan ilgisini arttırmış ve bankacılık sistemimizdeki mevduatların (tasarrufların) yabancı para cinsinden tutulmasına, (https://www.bddk.org.tr/BultenHaftalik) kısacası “dövizsever” bir toplum olmamıza yol açmıştır.

Dövize ek olarak, Hindistan kadar olmasa da hatırı sayılır derecedeki altın tutkumuzu da düşündüğümüzde, hisse senedi yatırımı, finansal okuryazarlığı da düşük olan ülkemizde akıllara en son gelen yatırım tercihlerinden birisi olmaktadır.

Gayrimenkul, döviz ve altındaki sonra gelen yatırım tercihi, “maalesef” kısa vadeli olan Türk Lirası cinsinden mevduatlar, vergilendirme politikası gereği, (%18 stopaj) reel getiri sağlamaktan uzak kalmakta ve yatırımın ana hedefi olan kazanımdan ziyade “değer koruma” sonucu doğurmaktadır. Eurobond veya diğer döviz cinsi devlet tahvillerine, bireysel yatırımcının erişimi zor olmakta, aracı kurum ve bankaların yüksek komisyon oranları bu varlık sınıflarına yatırım yapma iştahını azaltmaktadır.

Birçok yatırım tercihi ve varlık sınıfları hakkındaki kişisel yorumlarını tamamladıktan sonra, hisse senedine yatırımının hem bireysel hem toplumsal kalkınma adına avantajlı bulduğum yönlerini sıralamaya çalışacağım.

Yazımın ilk kısmında belirttiğim üzere, sermaye birikimi düşük bankacılık sistemi, uzun vadeli kredileri kısa vadeli mevduatlar vasıtasıyla finanse etmekte zorlanmaktadır. Bunun sonucunda yatırımcı kuruluşların krediye ulaşım imkanı kısıtlanmakta ve maliyetler(faizler)artmaktadır. Şirketlerin halka arz edilerek sermaye piyasalarına, bilinen adıyla borsalara açılması ve bireysel yatırımcıların halka arz edilen hisse senetlerine yatırım yapması, bankaların üzerindeki kredi baskısının azalmasına ve maliyetlerin(faizlerin) düşmesine imkan sağlayacaktır.

Konuyu basitleştirirsek, şirketler ile tasarrufları olan bireysel yatırımcıların arada banka olmadan, sermaye piyasaları üzerinden buluşması, finansman ihtiyacı olan müteşebbislerin büyümelerine katkı sağlayacak; hisse senedi alan bireysel yatırımcılar ise büyüyen şirketlere ortak olarak şirketlerin karlarından(temettü) faydalanacaklardır.

Çok dikkat edilmesi gereken nokta, bu buluşmanın açık, şeffaf, kolay ve anlaşılabilir olması ve her iki tarafın da beklentilerini karşılayacak şekilde neticelendirilmesidir. Burada yük sermaye piyasasındaki düzenleyici kurumlara (SPK, BIST, V.B.) düşmektedir.

Maalesef sermaye piyasasındaki düzenlemelerin yetersizliği, şirket ve yatırımcıların beklentilerinin ortak noktada buluşamaması ve finansal okur-yazarlık eksikliğimiz, hisse senetlerine yatırım yapılması önünde engel oluşturmaktadır.

Bireysel açıdan baktığımızda ise, yukarıda belirtilen olumsuzluklara rağmen, halihazırda Borsa İstanbul’da işlem gören, geleceği parlak, yatırım yapan, ülkemizin gelişmesine katkı sağlayan, istihdam yaratan, aynı zamanda karını da büyük küçük demeden ortaklarıyla paylaşan şirketler bulunmaktadır.

Bireysel yatırımcıların dirayetli, güçlü ve sahiplik açısından sağlam hisse senetlerine uzun vadeli yatırımı, yazımda belirtilen diğer yatırım araçlarından daha fazla getiri potansiyeli göstermektedir. Her ne kadar etrafımızda “borsada oynayan” ve birikimini eriten örneklere rastlasak da…

Asıl mesela doğru hisse senetlerini bulmakta ve şirketlere ortak olma düsturu ile uzun vadeli yatırım yapmakta…

Bir sonraki yazımda, kişisel görüşlerim çerçevesinde, uzun vadeli yatırım yapılacak şirketler nasıl belirlenmeli sorusuna cevap vermeye çalışacağım. “1 koyup 3 almak yok, 1 koyup 1.3 almak” peşindeyiz. Aman ha yatırım yapalım derken “Üçün birini” almayalım…

Neden Uzun Vadeli Yatırım Yapıyorum?

Hayatımın akışı, eşimin 2017 yılının Aralık ayında hamile olduğunun müjdesini vermesiyle değişti.

Artık çiğdem aile olmaktan çekirdek aile olma yolunda ilerliyorduk. Bu vesileyle aklımı uzun süredir kurcalayan "Ailemin geleceği için nasıl yatırım yapmalıyım?" sorusuna cevap bulmam gerektiğinin farkına vardım.

Burada yatırım yapılacak olan "gelecek" kısmından bahsetmek gerekli.

Yapacağım yatırım için 2 net hedef belirledim. 

1. olarak çocuğumun eğitim masraflarına katkı sağlamak, mümkünse karşılamak

2. olarak emeklilik döneminde görece düşük kalacağı tahmin edilen emekli maaşına ek bir destek sağlamak.

Bu hedefleri karşılamak için; yıllık düzenli temettü veren, faaliyet gösterdiği sektörde güçlü konumda yer alan hisse senetlerine yatırım yapmaya karar verdim.

2018 yılı Ocak ayından itibaren bu kararımı uyguluyorum. 2019 Şubat ayı itibariyle kararımın doğru olduğunu görmüş olmak, hedeflerim doğrultusunda ilerlemek adına ciddi bir motivasyon sağlıyor.

Bir sonraki yazımda yatırım tercihim olarak neden hisse senetlerini seçtiğimi detaylandıracağım.

Hisseci Mühendis

Oluşturduğum bu sayfada, beni hisse senedine yatırım yapmaya iten sebepleri, yatırım tercihlerimi, borsalar ve ekonomi hakkındaki yorumlara yer vereceğim. Haftada 2-3 yazı ile tekrara düşmeden, ekonomi gündemini ve piyasaları objektif olarak, sıkıcı bir dilden uzak şekilde yorumlamaya çalışacağım.